Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Bakanlığı ve bağlı kuruluşların 2024 bütçe görüşmelerine katılarak, milletvekillerine sunum yaptı. Konuşmasına Kahramanmaraş depremlerine değinerek başlayan Bakan Bayraktar, “Yeni dönemde elbette asrın felaketi olan Kahramanmaraş merkezli depremlerin yaralarını sarmak, bu şehirlerimizde sosyal, ekonomik ve ticari hayatı ayağa kaldırmak en önemli önceliğimiz olmaya devam edecek. Şehirlerimizi yeniden inşa ederken elektrik ve doğal gaz başta olmak üzere enerji alt yapısını da baştan aşağı yeniliyoruz. Depremden zarar gören şehirlerin hızlı bir şekilde inşa ve ihyası amacıyla tüm gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.
İsrail’in Gazze’ye saldırılarına da değinen Bakan Bayraktar, “İsrail’in Gazze’ye yönelik gerçekleştirdiği insanlık dışı saldırıları lanetliyor, şehit olan binlerce masum sivil Gazzeli kardeşime Allah’tan rahmet, yaralılara acil şifalar diliyorum. Bu haklı davasında Filistin’in yanında olduğumuzu bir kez daha belirtmek isterim” şeklinde konuştu.
Bayraktar, sözlerini şöyle sürdürdü:
“2002 yılında 680 milyon olan maden ihracatımızı, 2022 yılında on katına çıkararak 6,5 milyar dolara ulaştırdık ve Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdık. Ayrıca 2002 yılında Gayrisafi Yurtiçi Hasıla içinde yüzde 0,8 olan madenciliğin payını 2022 yılında yüzde 1,4’e yükselttik. Bu başarıların arkasında önemli bir planlama, çalışma ve alın teri bulunuyor. Ülkemizin yeraltı kaynak potansiyelini ortaya çıkarmak amacıyla MTA, kurulduğu 1935 yılından 2002 yılına kadar 3,7 milyon metre, son 21 yılda ise 8,6 milyon metre sondaj gerçekleştirdi. Ayrıca 2005 yılında başlatılan kömür arama çalışması kapsamında 8,3 milyar ton olan linyit rezervimiz, bugün 20,4 milyar ton seviyesine ulaşmış olup, taşkömürü dahil toplam kömür rezervimiz 21,9 milyar tondur. 2022 yılında yerli kömür üretimimiz 105 milyon ton, ithalatımız ise 9 milyar dolar karşılığı 39 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. Madencilikte arama faaliyetlerinden üretime kadar her aşamada sıkı denetim kuralları uygulanmakta olup, yaptığımız denetimlerle madencilik sektörünü daha güvenilir ve sürdürülebilir bir hale getirmeyi amaçlıyoruz. Bu kapsamda denetlenen saha sayısı 2022 yılında 8 bin 207, 2023 yılında 14 Kasım itibarıyla 8 bin 049 olarak gerçekleşti. Yılı 8 bin 500 denetimle bitirmeyi planlıyoruz.”
“BOR ÜRÜNLERİ SATIŞINDA 1 MİLYAR 320 MİLYON DOLAR CİRO İLE TARİHİ BİR REKOR KIRDIK”
Bor madeni ile ilgili de bilgi veren Bayraktar, “Küresel rezervin yüzde 73’üne sahip olduğumuz bor madeninde 2022 yılında yüzde 63’lük uluslararası pazar payı ile sektördeki liderliğimizi koruyoruz. Buradaki hedefimiz dünya bor rezerv oranımız kadar pazar payına ulaşmaktır. Bu çerçevede 2022 yılında yüzde 97’si ihracat olmak üzere 2 milyon 672 bin ton bor ürünleri satışında 1 milyar 320 milyon dolar ciro ile tarihi bir rekor kırdık” diye konuştu.
“2002 YILINDA SADECE 5 ŞEHRİMİZDE KULLANILAN DOĞAL GAZI BUGÜN 81 İL VE 793 YERLEŞİM YERİNE GÖTÜREREK, NÜFUSUMUZUN YÜZDE 83’ÜNE DOĞAL GAZ KULLANIM İMKANI SUNDUK”
Petrol ithalatının arttığına dikkat çeken Bakan Bayraktar, “2002 yılında 31,7 milyon ton olan ham petrol ve petrol ürünleri ithalatımız 2022 yılında 37,7 milyar dolar karşılığı 47,4 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. Petrol ve petrol ürünleri ihracatımız ise 2002 yılında 3 milyon ton iken, 2022 yılında 12,7 milyon ton olmuştur. 2002 yılında LPG ithalatımız bulunmazken, geçtiğimiz yıl 2,3 milyar dolar karşılığı 3,2 milyon ton LPG ithalatı yapıldı. 2002 yılında 17 milyar metreküp olan doğal gaz tüketimimiz, 2022 yılında 54 milyar metreküp olarak gerçekleşmiştir. Artan doğal gaz talebinin karşılanması noktasında 19 bin kilometre iletim ve 192 bin kilometre dağıtım doğal gaz boru hatlarımız, 5 LNG tesisimiz, halihazırda 5,8 milyar metreküp depolama kapasitesine sahip 2 yeraltı doğal gaz depolama tesisimiz büyük avantaj sağlamaktadır” şeklinde konuştu.
Doğalgaz giriş kapasitelerini arttırdıklarını kaydeden Bayraktar, şunları kaydetti:
“Son 21 yılda günlük doğal gaz giriş kapasitemizi yaklaşık 5 katına çıkararak 447 milyon metreküpe ulaştırdık. Bu sayede farklı tedarik kaynaklarından istediğimiz zamanda ve miktarda doğal gaz temin etme esnekliğine kavuştuk. Diğer taraftan doğal gaz ulaşmayan yerleşim yeri kalmayacak hedefimiz doğrultusunda 2002 yılında sadece 5 şehrimizde kullanılan doğal gazı bugün 81 il ve 793 yerleşim yerine götürerek, nüfusumuzun yüzde 83’üne doğal gaz kullanım imkanı sunduk. Ayrıca 2002 yılında sadece 7 OSB’mizde doğal gaz varken, bugün 212 OSB’mize doğal gaz arzı sağlıyoruz.”
“GABAR BÖLGESİNDE GÜNLÜK 23 BİN VARİL HAM PETROL ÜRETİYORUZ”
Gabar, Kato ve Bestler-Dereler bölgelerinin artık petrolle, üretimle, kalkınmayla ve huzurla anılmaya başladığına dikkat çeken Bayraktar, şu bilgileri verdi:
“Bilindiği üzere Gabar bölgesinde Mayıs 2021’de Şehit Esma Çevik sahasında, Nisan 2023’de ise Şehit Aybüke Yalçın sahasında petrol keşifleri gerçekleştirdik. Şehit Aybüke Yalçın keşfi Türkiye’de kara alanlarında bugüne kadar yapılmış en büyük keşif olmakla beraber, küresel ölçekte de 2023 yılında yapılan en büyük kara keşfidir. Bugün Gabar bölgesinde günlük 23 bin varil ham petrol üretiyoruz. Bölgede üretimi artırmaya yönelik sondaj operasyonlarına da devam ediyoruz. Hidrokarbon alanında yürüttüğümüz çalışmaları sadece yurt içi ile sınırlı tutmuyoruz. Yürüttüğümüz aktif enerji diplomasisi ile Irak ve Libya başta olmak üzere Afrika, Kafkasya ve diğer coğrafyalarda petrol ve doğal gaz projelerinde yer alacağız. Buralarda Türkiye Petrolleri ve BOTAŞ gibi milli şirketlerimiz önemli roller üstlenecektir.”
“2002 YILINDA 31.846 MW OLAN ELEKTRİK KURULU GÜCÜMÜZ, BUGÜN 3,3 KATINA ÇIKARAK 106 BİN MW’A ULAŞMIŞTIR”
Elektrik talebinin son 20 yılda yıllık ortalama yüzde 4,7 arttığına dikkat çeken Bakan Bayraktar, “Elektrik tüketimimiz 2002 yılında 133 TWh seviyesinde iken, 2022 yılında iki buçuk katına çıkarak 331 TWh olmuştur. Bu denli yüksek talep artışını karşılamak için ortaya koyduğumuz öncü politikalar doğrultusunda 2002 yılında 31.846 MW olan elektrik kurulu gücümüz, bugün 3,3 katına çıkarak 106 bin MW’a ulaşmıştır. Kurulu gücümüzün yerli kaynak oranı ise, yüzde 55’i yenilenebilir enerji olmak üzere yüzde 66 seviyesindedir. Ayrıca 2002 yılında yüzde 26 seviyesinde olan hidroelektrik dahil yenilenebilir kaynaklı elektrik üretiminin sepet içindeki oranını yüzde 42 seviyesine yükselttik” diye konuştu.
“AKKUYU NÜKLEER GÜÇ SANTRALİ ÜLKEMİZİN YILLIK ELEKTRİK İHTİYACININ YAKLAŞIK YÜZDE 10’UNU KARŞILAYACAK”
Akkuyu Nükleer Güç Santrali projesinde önemli ilerleme katettiklerini belirten Bayraktar, “Şu anda tüm uluslararası güvenlik standartlarına uygun olarak 4 reaktörün aynı anda inşasına devam ediyoruz. 27 Nisan 2023 tarihinde ilk yakıt çubuklarını sahaya getirerek Akkuyu projemize nükleer tesis statüsü kazandırdık. Diğer taraftan Akkuyu sahasında şu anda 30 bine yakın istihdam sağlanmakta olup, tamamen devreye alındığında ise 4 bin kişiye sürekli istihdam sağlayacaktır. Bununla birlikte Akkuyu Nükleer Güç Santrali bütün ünitelerin faaliyete geçmesiyle ülkemizin yıllık elektrik ihtiyacının yaklaşık yüzde 10’unu karşılayacak, yıllık 7 milyar metreküp doğal gaz ithalatı ve 35 milyon ton karbon salımının da önüne geçecektir” ifadelerini kullandı.
“2022 YILINDA VATANDAŞLARIMIZIN ELEKTRİK VE DOĞAL GAZ TÜKETİMLERİNİN 270 MİLYAR TL’Sİ DEVLETİMİZ TARAFINDAN KARŞILANMIŞTIR”
Vatandaşa verilen destekler hakkında da bilgi veren Bayraktar, şunları kaydetti:
“2022 yılında 1,9 milyon aileye 1,7 milyon ton kömür desteği sağladık. 2023 yılında da ısınma amaçlı kömür desteği sağlamaya devam ediyoruz. Kömür desteği alan hanelerden isteyenlerin bunu doğal gaz olarak da kullanabilmelerini sağlayacak düzenleme kapsamında 2022 yılından itibaren 634,3 milyon TL tutarında doğal gaz tüketim desteği verdik. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın sağladığı bu desteklerin haricinde 2022 yılında vatandaşlarımızın elektrik ve doğal gaz tüketimlerinin 270 milyar TL’si devletimiz tarafından karşılanmıştır.”
